شنبه ۰۲ تير ۱۴۰۳ - 
ارتباط علوم انسانی و علوم مهندسی؛
پایه‌های نظری فلسفة علم ما نیز دچار کاستی است و چه در حوزة علم‌الاجتماع چه در حوزة فرهنگ، این بحران را داریم. به نظر می‌رسد در آن بخش نیز غرب مسئلة خویش را حل کرده است.
کد خبر: ۱۹۶۲۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۸
ابراهیم حاجیانی ؛
مسئله‌ی اصلی نوشتار حاضر، بررسی رابطه‌ی علم دینی با علوم اجتماعی رایج و تبیین مساعدت‌هایی است که علم دینی می‌تواند برای حل پاره‌ای از مشکلات علوم اجتماعی داشته باشد. نویسنده پس از مرور مجموعه‌ی رویکردها یا گفتمان‌های موجود درباره‌ی رابطه‌ی علم و دین، رویکرد تأییدی یا تکمیلی میان علوم دینی و علوم اجتماعی را پذیرفته است و تصریح دارد که علی‌رغم تفاوت‌های جدی در موضوع قلمرو و روش دین و علم مبانی و رویکردهای مطرح در اندیشه‌ی دینی می‌تواند در رفع مشکلات و خلأهای علوم اجتماعی یاری رساند. تأکید اصلی در اینجا بر آن است که اساساً آنچه در حوزه‌ی علم مهم است، شناخت واقعیت‌هاست؛ لذا این شناخت از هر نوع منبعی می‌تواند بهره ببرد. نگارنده بر آن است که دین می‌تواند به مثابه‌ی یک منبع مهم معرفتی به حل مشکلات موجود علوم اجتماعی کمک کند که این امر هم منوط به رسمیت شناختن نظریه‌ها و روش‌های رایج در علوم اجتماعی و نقد و ارزیابی آنها با مفاهیم دینی است. علم دینی با در نظر گرفتن واقعیت علوم اجتماعی و دستاوردهای آن می‌تواند روش‌ها و مفاهیم جدیدی را مطرح کند که البته منوط به عدم تعجیل در این زمینه و واسپاری فرایند تولید علم اجتماعی دینی به نهادهای دانشگاهی و حوزوی ـ خارج از مراجع رسمی ـ است.
کد خبر: ۱۴۰۳۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
عبدالحسین خسروپناه؛
نظریة علم دینی، یکی از پدیده‌های مهم جهان‌اسلام است که موافقان و منکرانی را پیدا کرده‌است. "محمدنقیب العطاس" یکی از موافقان و نظریه‌پردازان اسلامی‌سازی معرفت است. وی، نخست فلسفه و جهانبینی با محوریت قرآن و اعتقاد به مراتب و درجات وجود و وابستگی مطلق‌هستی به خداوند را سامان داد؛ سپس، ارتباط ناگسستنی انسان و جهان را بیان کرد و توضیح داد که انسان مهمترین جزء هستی و موجودی جاودان است که بهترین هویتشناسی او در قرآن آمده‌است و بعد، معنا و مفهوم و غایت نظام آموزش و پرورش را تبیین کرد. درنظر العطاس، مقصود حقیقی از آموزش و پرورش، تحقق حقایق قرآن در وجود انسان است؛ ازاین‌رو فراگیری معارف و زبان قرآن، نخستین و مهمترین بخش از الگوی آموزش و پرورش درنظر العطاس است. وی با تبیین حقیقت علم و ایمان و انسان و جایگاه انسان در هستی به پیوند علم با انسان و دین پرداخت و علم‌دینی را تفسیر کرد. عطاس با معرفی فرایند غربی‌سازی علوم به تبیین فرایند اسلامی‌سازی علوم پرداخت. فرایند غربی‌سازی علوم در تفکر عطاس عبارت است از:1. فرهنگ و تمدن غربی؛ 2. عناصر کلیدی علوم طبیعی؛ 3. انسانی و کاربردی‌غربی و فرایند اسلامی‌سازی علوم در این دیدگاه عبارت است از: 1. شناسایی عناصر کلیدی از علوم‌اسلامی؛ 2. جایگزینی عناصر کلیدی‌اسلامی با غربی؛ 3. ابتنای علوم‌طبیعی و کاربردی بر عناصرِاسلامی 4. اصلاح تنة علوم‌همسان با عناصر کلیدی‌اسلامی. این مقاله در پایان به آسیب‌شناسی نظریة «تهذیبی- تأسیسی» پرداخته است.
کد خبر: ۱۴۰۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
علیرضا منصوری؛
این مقاله شامل ملاحظاتی انتقادی در مورد دیدگاه رایجی است که مدعی است، از طریق در نظر گرفتن شکافی عمیق بین علم سنتی و نوین می تواند تبیینی از توسعه نیافتگی ارایه دهد. این ملاحظات انتقادی شامل روان شناسی گرایی، معضلات تاریخ نگاری، تلقی پوزیتیویستی از علم و التزام آن به نوعی تکنوکراسی است. در این مقاله به بررسی این مساله که چگونه ترکیبی از این معضلات موجب ارایه یک تبیین نامناسب و ناموجه از رابطه علم، سنت و توسعه می شود، پرداخته می شود.
کد خبر: ۱۴۰۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
عمار خسروجردي؛
مبنای علوم انسانی غرب که در دانشگاه های کشور به صورت ترجمه ای تدریس می شود، جهان بینی مادی و متعارض با مبانی قرآنی و دینی است، در حالی که پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد.رهبر معظم انقلاب با تاکید بر استخراج مبانی علوم انسانی ازقرآن و تعالیم اسلامی اهمیت این موضوع را اینگونه تبیین فرمودند:”اگر این کار انجام شود پژوهشگران با استفاده از مبانی قرآنی و همچنین استفاده از برخی پیشرفت های علوم انسانی، می توانند بنای رفیع و مستحکمی را از علوم انسانی پایه گذاری کند.
کد خبر: ۱۴۰۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
نامه اردکانی؛
نامه رضا داوری اردکانی به دبیرخانه هم‌اندیشی اسلامی مرکز علوم نوین اسلامی نه مخالفت با حضور در یک نشست علمی، بلکه مخالفت نظری با جریانی است که سال‌ها قصد تغییر علوم دانشگاهی به‌ویژه علوم انسانی را دارد. مرکز علوم نوین اسلامی یا «معنا» فعالیت خودش را در آموزش، پژوهش، تبلیغ و مشاوره در موضوعاتی نظیر تحلیل علمی از ماهیت انقلاب اسلامی، تبیین نظریه مردم‌سالاری دینی، فقه حکومتی، علوم انسانی-اسلامی، جریان فلسفه در عینیت، الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، سبک زندگی و تمدن نوین اسلامی اعلام کرده است.
کد خبر: ۱۳۹۸۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
چهارمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی مطرح شد؛
علوم انسانی رابطه کل‌گرایانه با دین دارند، از این رو دین می‌تواند در علوم انسانی انقلاب مفهومی به راه بیندازد. دین و علم دو دستگاه معنایی جدا نیستند. آنها در ذهن دو فضای شناختی خاص را ترسیم می‌کنند که با هم روابط بسیار پیچیده‌ای دارند. این دو فضا با هم به طور شناختی تلفیق می‌شوند و از این تلفیق و آمیختگی فضای دیگری حاصل می‌آید که «علم دینی» نام دارد. بنابراین، علم دینی حاصل تلفیق مفهومی علم و دین است.
کد خبر: ۱۳۹۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۷
در حوزه علم دینی؛
رئیس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی گفت: آنچه از قول یکی از چهره‌های مطرح درباره «علم دینی» مطرح شد، دچار برخی سوءتفاهم‌ها شده است.
کد خبر: ۱۳۹۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۷
به همت دبیرخانه دوره‌های آموزشی پژوهشی فعالان علوم انسانی اسلامی؛
سلسله نشست‌های روش‌شناسی تولید علم دینی به همت دبیرخانه دوره‌های آموزشی پژوهشی فعالان علوم انسانی اسلامی (مفتاح) برگزار شد.
کد خبر: ۱۳۹۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
رسول جعفریان؛
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گفت: معمولا وقتی دین به برخی از ظواهر که تغییر می‌کند، نزدیک می‌شود، خودش در معرض تغییر قرار می‌گیرد، در حالی که دین هرچه از برخی امور دورتر باشد، بیشتر حفظ می‌شود. مثلا علم دینی درست کردن، در این روزها، بسیار به دین آسیب می‌زند. چون گرایش دین به ثبات است، ولی علم جدید به طور مداوم در معرض تغییر است.
کد خبر: ۱۳۹۴۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
دکتر عماد افروغ؛
استاد جامعه شناسی دانشگاه های تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، روندی را که حاکم بر دانشگاه های کشور است، واجد شرایطی که به «تولید علم» و جنبش نرم افزاری بیانجامد نمی داند. وی در گفت وگویی که می خوانید از ضرورت های تولید علم و مسیری که در ایران پیموده و نیز مباحث معرفت شناسی و فلسفی سخن می گوید که در این باب راه گشاست.
کد خبر: ۱۳۹۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۴
دکتر محمد حسین پوریانی؛
اهمیت بومی سازی علوم انسانی معضل کاربردی کردن و انطباق دادن علوم انسانی با نیازهای کشور از جمله مهم ترین مشکلات جامعه علمی به شمار می رود. علوم انسانی جهت دهنده و گشاینده مسیرهای جدیدی برای جامعه است. با لحاظ این واقعیت باید گفت که اگر علوم انسانی اسلامی گردد و با ما علوم انسانی اسلامی روبرو شویم زمینه تحولات مثبت گسترده ای فراهم می آید. واقعیت آن است که علوم انسانی اسلامی، با ایجاد تغییر در نگرش ها و باورها، جامعه را به سوی توسعه و تعالی پیش می راند.
کد خبر: ۱۳۸۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۳